به گزارش دیار عالمان، فریبا سامانی [1]/ امسال میانگین تعرفه خدمات دندانپزشکی در مراکز تحت پوشش وزارت بهداشت حدود ۶۲.۸ درصد افزایش یافته است.
این افزایش، هرچند از نظر درصد قابل توجه است، اما هنوز فاصله زیادی با هزینه واقعی ارائه خدمات دارد و در عین حال فشار مالی بر بیماران به ویژه اقشار کمدرآمد را کاهش نداده است.
واقعیت این است که تعرفههای اعلامشده صرفاً یک شاخص دولتی هستند و توان واقعی پوشش هزینههای درمان دندانپزشکی را ندارند. یکی از اصلیترین مشکلات، کمبود مراکز و دندانپزشکان دولتی است. به عبارتی ظرفیت موجود پاسخگوی نیاز جمعیت کشور نیست و بسیاری از مردم مجبور به مراجعه به بخش خصوصی میشوند، جایی که هزینهها چند برابر بالاتر است.
در چنین شرایطی، بیماران با محدودیت مالی مواجه شده و گاه مجبور میشوند به جای درمان کامل، دندان خود را بکشند تا از درد و عفونت رهایی یابند. این در حالی است که محدودیت پوشش بیمهای نیز فشار را تشدید میکند.
بسیاری از خدمات پایهای مانند درمان ریشه یا عصبکشی در بستههای بیمهای لحاظ نشدهاند و بیماران ناچار به پرداخت هزینههای مستقیم از جیب خود هستند. این ناکافی بودن پوشش بیمهای باعث شده افزایش تعرفهها صرفاً بخشی از مشکل را حل کند و فاصله میان هزینه واقعی خدمات و توان پرداخت بیماران همچنان باقی بماند.
پتقویت بیمهها و نقش پیشگیری در کاهش هزینهها
افزایش تعرفهها بدون اصلاح ساختار بیمهای و تقویت پوشش خدمات، تنها یک راهکار موقتی است. برای کاهش فشار مالی و ارتقای دسترسی، نیاز به سیاستهای مکملی وجود دارد؛ از جمله واقعیسازی تعرفهها مطابق هزینه تمامشده، توسعه مراکز درمانی دولتی، و اجرای برنامههایی که از دوبارهکاریها جلوگیری کند، مانند طرح پزشک خانواده. در کنار اصلاح تعرفه و بیمه، نقش پیشگیری غیرقابل چشمپوشی است.
آموزش بهداشت دهان و دندان، فرهنگسازی پیشگیرانه و اصلاح سبک زندگی نیز میتواند نیاز به اقدامات پرهزینه مانند عصبکشی یا کشیدن دندان را کاهش دهد.
چراکه پیشگیری نه تنها سلامت فردی بیماران را حفظ میکند، بلکه فشار مالی بر کل نظام سلامت را کاهش میدهد و منابع درمانی را بهینه مصرف میکند. به طور کلی، افزایش ۶۳درصدی تعرفه خدمات دندانپزشکی اقدامی لازم و ضروری است، اما بدون یکپارچهسازی سیاستهای بیمهای، تقویت مراکز درمانی و تمرکز بر پیشگیری، همچنان مشکلات بیماران و فشار مالی بر آنها پابرجا خواهد ماند.
این چالش نیازمند یک نگاه جامع و همزمان به تعرفه، بیمه و فرهنگسازی سلامت است تا افزایش تعرفهها بتواند به معنای واقعی برای مردم و نظام سلامت مؤثر باشد.
در همین راستا «اصفهان زیبا» با حسین عبدلی، نماینده مردم قمصر و نطنز و مسعود خاتمی نماینده مردم گلپایگان و خوانسار؛ اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت وگو کرد تا دیدگاه این دو نماینده استان اصفهان را درباره افزایش تعرفههای دندانپزشکی، نقش بیمهها و ضرورت پیشگیری در کاهش فشار مالی بیماران جویا شود.
نماینده مردم گلپایگان و خوانسار با اشاره به افزایش تعرفه خدمات دندانپزشکی به «اصفهان زیبا» میگوید: «از گذشته، هزینههای دندانپزشکی بالا بوده است، زیرا تحصیل و تجهیزات دندانپزشکی هزینهبر است و بسیاری از بیمهها خدمات کامل را تحت پوشش قرار نمیدهند. با وجود افزایش تعرفهها هدف این است که فشار مالی به بیماران کاهش یابد و دسترسی به خدمات درمانی بهینه شود.»
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی ادامه میدهد: «طبق برنامه هفتم توسعه، قرار بود سهم پرداختی بیماران برای برخی خدمات درمانی کاهش یابد و بخش بیشتری از هزینهها توسط بیمهها پوشش داده شود. اما این موضوع تنها زمانی عملی میشود که مراجعات بیماران به صورت کنترلشده انجام شود و دوباره کاریهاد کاهش یابد.»
کاهش هزینههای تکراری و اهمیت طرح پزشک خانواده
خاتمی تأکید میکند: «هنگامی که بیماران به متخصصان مختلف مراجعه میکنند و خدمات تکراری مانند عکسها یا آزمایشهای مشابه انجام میشود، هزینهها افزایش مییابد. بهترین راهکار برای کاهش این هزینهها، اجرای طرح پزشک خانواده است. با ارجاع بیماران از طریق پزشک خانواده و ثبت دقیق خدمات ارائهشده، از دوبارهکاریها جلوگیری میشود و منابع بیمهای بهینه استفاده خواهد شد.»
او میافزاید: «وزارت بهداشت نیز در این زمینه فعال است و اجرای طرح پزشک خانواده میتواند از تحمیل هزینههای اضافی به بیماران جلوگیری کند. قانوناً ما موظفیم هزینههایی که از جیب بیماران میرود به حداقل برسد.»
تعرفهها و انگیزه پزشکان
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره تعرفهها میگوید: «برخی خدمات دندانپزشکی، چه در بخش دولتی و چه خصوصی، افزایش ۶۰درصدی داشته است. هدف این افزایش، جبران هزینههای پایین گذشته و ایجاد انگیزه برای پزشکان است تا با علاقه و اشتیاق خدمات ارائه دهند. اگر تعرفهها پایین باقی بماند، ممکن است پزشکان از ارائه خدمات اجتناب کنند یا کیفیت کار کاهش یابد.»
خاتمی میافزاید: «در بخش خصوصی، تعرفهها تا حدی قابل کنترل هستند، اما ارتباط مستقیم پزشک با بیمار و تفاوت بین مراکز دولتی و خصوصی باعث میشود کنترل کامل امکانپذیر نباشد. در بخش دولتی نیز باید اختلاف تعرفهها با بخش خصوصی کاهش یابد تا انگیزه پزشکان حفظ شود و خدمات با کیفیت ارائه گردد.»
چالشهای بیمه و پرداخت به موقع هزینهها
او درباره بیمهها نیز عنوان میکند: «بیمهها از جمله تأمین اجتماعی و بیمه سلامت، در پرداخت به موقع هزینهها به بیمارستانها، پزشکان و داروخانهها مشکل دارند. تأخیر در پرداختها باعث فشار مالی به کادر درمان میشود. دولت باید اعتبار کافی و به موقع در اختیار بیمهها قرار دهد تا خدمات بدون مشکل ادامه یابد.»
اهمیت پیشگیری و اصلاح سبک زندگی
خاتمی در پایان به نقش پیشگیری در کاهش هزینههای درمان اشاره میکند و میگوید: «اگر بتوانیم پیشگیری را در همه زمینهها جدی بگیریم، بسیاری از هزینههای درمانی کاهش مییابد. سبک زندگی مردم باید اصلاح شود تا بیماریهایی مانند پوسیدگی دندان، چاقی مفرط و دیابت کاهش یابد. این اقدامات نه تنها سلامت جامعه را بهبود میبخشد، بلکه از تحمیل هزینههای سنگین درمانی جلوگیری میکند.»
او میافزاید: «در حوزه دندانپزشکی، اگر پیشگیری به موقع انجام شود، نیازی به اقدامات پرهزینه مانند کشیدن دندان یا درمانهای پیچیده نخواهد بود و این به نفع بیماران، پزشکان و نظام سلامت خواهد بود.»
افزایش تعرفه به تنهایی مشکلات دندانپزشکی را برطرف نمیکند
در ادامه اظهارات خاتمی، نماینده مردم قمصر و نطنز نیز به «اصفهان زیبا» از مشکلات موجود در بخش دندانپزشکی و پزشکی کشور میگوید و خاطرنشان میکند: «امسال میانگین تعرفه خدمات دندانپزشکی در مراکز تحت پوشش وزارت بهداشت حدود ۶۲.۸ درصد افزایش یافته است، اما این افزایش تعرفهها هنوز فاصله زیادی با قیمت واقعی تمام شده خدمات دارد و نمیتواند مشکلات فعلی را حل کند.»
حسین عبدلی میافزاید: «حتی افزایش ۶۳ درصدی تعرفهها، علیرغم اینکه درصد بالایی به نظر میرسد، تأثیر چندانی بر کیفیت خدمات یا کمیت ارائه آنها ندارد. دلیل اصلی این است که در سالهای اخیر اصلاح واقعی تعرفهها انجام نشده و دولت تعرفهها را به صورت دستوری و غیرواقعی تعیین میکند.»
او با اشاره به اهمیت پیشگیری از مشکلات دندانپزشکی تأکید میکند: «راهحل اصلی این است که فرهنگ پیشگیری از پوسیدگی دندان تقویت شود و رفتارهای غذایی اصلاح گردد. تنها افزایش تعرفه نمیتواند مشکلات دندانپزشکی را برطرف کند.»
سهم مردم از هزینهها
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره نقش بیمهها نیز میگوید: «سهم واقعی بیمهها در ارائه خدمات سرپایی باید حدود ۷۵درصد باشد، اما در سالهای اخیر کمتر از این میزان پرداخت میشود و بقیه بار مالی روی دوش مردم است. تا زمانی که بیمهها تقویت نشوند و تعرفهها واقعی نشوند، وضعیت فعلی ادامه خواهد داشت.»
او با مقایسه تعرفهها در مراکز مختلف ادامه میدهد: «در بیمارستانهای بانک ملی و شرکت نفت، تعرفهها نزدیک به قیمت واقعی است و هم پزشکان و هم بیماران رضایت دارند. اما در مراکز دولتی، تعرفهها با قیمت تمام شده فاصله زیادی دارند و افزایش درصدی تنها بهعنوان یک مسکن عمل میکند.» عبدلی همچنین در خصوص مشکلات نظارتی بیمهها عنوان میکند: «درحال حاضر هیچ نظارت دقیق و محدودیتی روی هزینههای درمانی اعمال نمیشود. بیماران میتوانند روزانه خدمات تکراری دریافت کنند و هزینه آن به بیمه یا خودشان تحمیل شود. تنها راهکار این است که بیمهها هوشمندانه هزینهها را مدیریت کرده و سیستم تشویقی و تنبیهی برای کنترل مصرف خدمات ایجاد کنند.»
نقش طرح پزشک خانواده
او همچنین با اشاره به طرح پزشک خانواده میگوید: «اجرای این طرح میتواند بخشی از مشکلات موجود را کاهش دهد. با ثبت دقیق خدمات و پیگیری بیماران، میتوان از ارائه خدمات تکراری و هدررفت منابع جلوگیری کرد. در حال حاضر، نبود ساماندهی باعث میشود که یک بیمار بتواند خدمات تکراری دریافت کند و هزینههای اضافی به بیمه و مردم تحمیل شود.»
عبدلی تأکید میکند: «تنها با تقویت بیمهها، واقعی شدن تعرفهها و اجرای هوشمندانه طرح پزشک خانواده میتوان کنترل بیشتری بر هزینهها و کیفیت خدمات داشت و از هدررفت منابع جلوگیری کرد.»
فاصله تعرفهها با واقعیت
این عضو کمیشسیون بهداشت مجلس در پایان خاطرنشان میکند: «اکثر برنامههای دندانپزشکی خارج از قرارداد بیمهها هستند و حتی با افزایش اخیر تعرفهها، فاصله قیمت اعلام شده با قیمت واقعی بسیار زیاد است. تا زمانی که تعرفهها واقعی نشوند و بیمهها تقویت نشوند، مشکلات بخش دندانپزشکی و پزشکی ادامه خواهد داشت.»
منبع: روزنامه اصفهان زیبا