به گزارش دیار عالمان [1] ، فریبا سامانی / سیاست صرفهجویی صرفاً به معنای کاهش مصرف برق، گاز یا کاغذ در دستگاههای اداری نیست؛ بلکه باید آن را بهعنوان بخشی از یک راهبرد کلان اقتصادی و اجتماعی دید که مستقیماً با آینده کشور و کیفیت زندگی مردم گره خورده است. امروز شرایط اقتصادی ایران بهگونهای است که منابع مالی دولت با فشارهای جدی روبهروست؛ از یکسو رشد هزینههای جاری و افزایش قیمت حاملهای انرژی و از سوی دیگر محدودیتهای ارزی و فشارهای تورمی قدرت مانور بخش عمومی را کاهش داده است. در چنین بستری هرمدل صرفهجویی ضرورتی اجتنابناپذیر است و اجرای دقیق آنها میتواند به کاهش هزینههای غیرضروری دولت، بهبود بهرهوری منابع و در نتیجه تقویت توان اقتصادی کشور منجر شود. وقتی دستگاههای اجرایی با استفاده از ابزارهایی چون جلسات آنلاین مکاتبات الکترونیک، کاهش مأموریتهای اداری و مدیریت بهینه امکانات، هزینههای خود را کنترل کنند، این کاهش هزینهها به معنای آزادسازی منابعی است که میتواند در خدمت توسعه، سرمایهگذاری زیربنایی و ارائه بهتر خدمات عمومی قرار گیرد. از زاویه اجتماعی نیز موضوع اهمیت دوچندانی پیدا میکند. دولت در جامعه ایرانی صرفاً یک نهاد اجرایی نیست، بلکه نقش فرهنگی و الگوساز هم دارد. مردم شیوه مصرف و رفتار اقتصادی خود را تا حد زیادی متأثر از رفتار ادارات و مسئولان شکل میدهند. اگر جامعه ببیند که در سطوح بالای مدیریتی صرفهجویی بهطور واقعی و نه شعاری اجرا میشود، اعتماد عمومی تقویت خواهد شد و فرهنگ مصرف به سمت عقلانیت و میانهروی حرکت میکند. در مقابل هرگونه اسراف یا بیتوجهی به منابع در دستگاههای اجرایی میتواند اثر معکوس داشته باشد و الگوی نادرست را در زندگی روزمره مردم بازتولید کند. در نهایت باید گفت صرفهجویی در این مقطع زمانی، تنها یک سیاست کوتاهمدت برای عبور از شرایط دشوار اقتصادی نیست؛ بلکه یک سرمایهگذاری بلندمدت در مسیر اصلاح الگوی مصرف، ارتقای بهرهوری و ایجاد عدالت اجتماعی است. به عبارتی کاهش هزینههای اداری و مصرف انرژی، اگر با مدیریت هوشمندانه همراه باشد، میتواند هم به تثبیت پایههای اقتصاد ملی کمک کند و هم به افزایش رفاه عمومی و کاهش فشار مالی بر مردم منجر شود. این همان پیوند عمیق میان اقتصاد و فرهنگ است که رهبر معظم انقلاب بارها بر آن تأکید کردهاند و امروز بیش از هر زمان دیگری به یک ضرورت حیاتی برای کشور تبدیل شده است. در همین راستا «اصفهان زیبا» با برخی از فرمانداران استان اصفهان از جمله حمیدرضا محمدی فشارکی، فرماندار شهرستان نجفآباد، شادی فضلی، فرماندار شهرستان کوهپایه، علیاکبر رضایی، فرماندار شهرستان گلپایگان، محمدرضا توسلی، فرماندار شهرستان خوانسار و ناصر اسدی، فرماندار شهرستان شاهینشهر به گفتوگو نشست و نقش فرمانداران بر ترویج فرهنگ صرفه جویی در ادارات را بررسی کرد که در ادامه خلاصهای از این اظهارات را میخوانید.
تیمهای بازرسی فرمانداری با حضور سه معاونت به صورت سرزده از ادارات بازدید کردند
فرماندار شهرستان نجفآباد با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت صرفهجویی در مصرف حاملهای انرژی به «اصفهان زیبا» گفت: «صرفهجویی در انرژی یک ضرورت اساسی است که باید علاوه بر مردم، در دستگاههای دولتی نیز نهادینه شود و این امر هم از منظر فنی و هم از نظر فرهنگی باید بهطور جدی دنبال گردد.» حمیدرضا محمدی فشارکی افزود: «در جلسات مختلف از جمله شورای اداری، این موضوع به دستگاههای اجرایی شهرستان ابلاغ شده و در همین راستا، تیمهای بازرسی فرمانداری با حضور سه معاونت بهصورت سرزده از ادارات بازدید کردهاند.»
به گفته این فرماندار در این بازرسیها عملکرد ادارات، میزان رضایتمندی مردم و نحوه رعایت الگوی مصرف در روزهای اوج مصرف تابستان مورد بررسی قرار گرفت و در مواردی که کوتاهی مشاهده شد، تذکرات لازم داده شد.» او ادامه داد: «در ایام اوج مصرف، ادارات طبق مصوبه مدیریت بحران استان ملزم به کاهش ساعات کاری بودند. خوشبختانه پس از بازرسیها، وضعیت شهرستان در زمینه مصرف انرژی بهبود یافت و هرچند هنوز به شرایط ایدهآل نرسیدهایم، اما شرایط قابل قبولی نسبت به گذشته ایجاد شده است.» فرماندار شهرستان نجفآباد همچنین به اقدامات اداره برق شهرستان اشاره کرد و گفت: «در حوزه هوشمندسازی کنتورها، کارهای ارزشمندی انجام شده است. اکنون بسیاری از چاههای کشاورزی از طریق کنتورهای هوشمند کنترل میشوند که این امر، مدیریت بهینه مصرف را امکانپذیر ساخته است.»
او از پیگیری جدی برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر خبر داد و افزود: «در فرمانداری کارگزاری ویژهای برای متقاضیان سرمایهگذاری در حوزه انرژی خورشیدی تشکیل دادهایم. تاکنون افزون بر ۲ مگاوات نیروگاه خورشیدی در نجفآباد به بهرهبرداری رسیده و حدود ۱۷۰مگاوات نیز توسط متقاضیان در حال پیگیری است. پیشبینی میکنیم بخشی از این طرحها تا دهه فجر سال آینده به بهرهبرداری برسد.»
محمدی فشارکی در ادامه به فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی در زمینه مدیریت مصرف اشاره کرد و گفت: «با همکاری آموزش و پرورش و نصب تابلوهای اطلاعرسانی، پویش اصفهان منفی ۲۰در شهرستان اجرا شد. همچنین تذکرات جدی به مشترکان پرمصرف بهویژه باغویلاها، داده شد.»
او از اصلاح گسترده شبکههای فرسوده نیز خبر داد و بیان داشت: «بیش از ۲۰۰ دستگاه پست توزیع برق سرویس و تعمیر شد و دهها کیلومتر شبکه فرسوده برق بهسازی گردید. همچنین چهار کیلومتر از شبکه آب شهری اصلاح شد و کشف انشعابات غیرمجاز در دستور کار قرار گرفت. تاکنون نیز بیش از هشت هزار کنتور معیوب در شهرستان شناسایی و اصلاح شده است.» فرماندار شهرستان نجفآباد اقدامات انجامشده در حوزه گاز را نیز مهم دانست و افزود: «با توجه به احتمال کمبود گاز در زمستان، از هماکنون جلسات مشترک با اداره گاز شهرستان برگزار شده است. گروههای مردمی و سازمانهای مردمنهاد نیز در حوزه فرهنگسازی صرفهجویی در گاز مشارکت دارند.» محمدی فشارکی تأکید کرد: «اولویت ما در محدودیتهای احتمالی زمستان، حفظ تولید و تداوم فعالیت صنایع بزرگ است. البته در صورت لزوم، تذکرات و محدودیتهایی به صنایع پرمصرف داده خواهد شد، اما خط قرمز ما بخش خانگی است و تلاش میکنیم تأمین انرژی منازل مردم دچار مشکل نشود.» او در پایان با اشاره به نقش صنایع کاشی، فولاد و آجر در اقتصاد شهرستان گفت: «برای این صنایع نسخههای تخصصی مدیریت مصرف در حال تدوین است تا ضمن استمرار تولید، مصرف انرژی آنها نیز کنترل شود.»
طرح جامع بهینهسازی انرژی شامل عایقکاری ساختمانهای اداری و بهینهسازی سیستمهای گرمایشی و سرمایشی و… در دستورکار است
فرماندار شهرستان کوهپایه همچنین با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب درباره ضرورت صرفهجویی در مصرف حاملهای انرژی عنوان کرد: «همانطور که معظمله با درایت و دوراندیشی همیشگی تأکید کردند، این موضوع یک ضرورت استراتژیک برای حفظ منابع نسلهای آینده و تقویت اقتدار ملی است.»
شادی فضلی با بیان اینکه بیشترین صرفهجویی باید در خود دولت انجام شود، اظهار داشت: «این جمله کلیدی، سنگ بنای حرکت ماست. دستگاههای دولتی و ادارات از بزرگترین مصرفکنندگان انرژی در کشور محسوب میشوند. بنابراین، هرگونه اصلاح رفتار در این بخش بیشترین تأثیر را در کاهش مصرف ملی خواهد داشت. این یک تکلیف شرعی و ملی است که دولت در استفاده از بیتالمال حساسیت و دقت فوقالعادهای داشته باشد. صرفهجویی مصداق عینی امانتداری است.»
فضلی در ادامه با تشریح برنامههای اجرایی شهرستان کوهپایه در حوزه بهینهسازی مصرف انرژی اعلام کرد: «اجرای طرح جامع بهینهسازی انرژی از جمله اقدامات مهمی است که در دستور کار قرار دارد. این طرح شامل عایقکاری ساختمانهای اداری، تجهیز سیستمهای روشنایی به لامپهای LED و بهینهسازی سیستمهای گرمایشی و سرمایشی خواهد بود.»
فرماندار شهرستان کوهپایه با تأکید بر اهمیت آموزش و فرهنگسازی مستمر افزود: «در این راستا برگزاری کارگاههای آموزشی برای کارکنان با هدف آشنایی با روشهای ساده و مؤثر صرفهجویی در محیط کار، انتشار راهنمای عملیاتی صرفهجویی در مصرف انرژی و اجرای برنامههای تبلیغاتی در محیطهای اداری پیشبینی شده است.»
او همچنین به سایر اقدامات اجرایی شهرستان در این حوزه اشاره کرد و گفت: «بهینهسازی مصرف در ساختمانهای اداری، نوسازی ناوگان حملونقل دولتی استفاده از تکنولوژیهای کممصرف و اجرای نظام مدیریت انرژی در دستگاهها از دیگر برنامههایی است که در دستور کار ادارات شهرستان قرار دارد.»
فضلی در پایان خطاب به مدیران و همکاران اجرایی شهرستان تأکید کرد: «از تمامی مدیران و همکاران محترم در بدنه دولت شهرستان تقاضا دارم این موضوع را به عنوان یک مأموریت مهم ملی قلمداد کنند. ما در برابر فرمایش رهبری و در مقابل مردم شریف مسئولیم و انشاءالله با عزمی راسخ و همتی بلند، شهرستان کوهپایه در این زمینه به الگویی برای استان تبدیل خواهد شد.»
در شرایطی که کشور با جنگ اقتصادی روبهروست، نمیتوان هر اداره راموظف کرد که کارمند خود را با خودروی جدا گانه به مرکز استان بفرستد
فرماندار شهرستان گلپایگان نیز با اشاره به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری درباره ضرورت صرفهجویی در حوزه اقتصادی و بهویژه انرژی به «اصفهان زیبا» گفت: «رهبر معظم انقلاب سالهاست بر موضوع اصلاح الگوی مصرف تأکید دارند و حدود هفده تا هجده سال پیش نیز این موضوع بهطور جدی در سطح ملی مطرح شد. در ادامه نیز هر سال با نامگذاریهای اقتصادی، بخش مهمی از توجهات ایشان معطوف به اصلاح شیوه مصرف بوده است.»
علیاکبر رضایی با بیان اینکه دولت بهعنوان بزرگترین مصرفکننده در کشور نقشی تعیینکننده دارد، افزود: «دولت چه بخواهد و چه نخواهد، مصرفکننده اصلی در بسیاری از کالاها از جمله انرژی است. از یک سو هزینهکرد گسترده دارد و از سوی دیگر بهعنوان متولی تأمین نیازهای اساسی مردم، نقش پدرانه و مسئولیت سنگینی بر دوش میکشد. بنابراین نحوه مصرف و مدیریت هزینههای دولت، هم بر اقتصاد ملی اثرگذار است و هم میتواند الگوی فرهنگی برای مردم باشد.»
او با اشاره به نقش الگوسازی دستگاههای اجرایی در رفتار اقتصادی جامعه گفت: «نگاه مردم به مصرف دستگاههای دولتی، چه در صرفهجویی و چه در اسراف، به شدت تأثیرگذار است. همانگونه که معصومین فرمودهاند الناس علی دین ملوکهم، رفتار دولت در این حوزه میتواند فرهنگسازی درست یا نادرست در جامعه ایجاد کند.» فرماندار شهرستان گلپایگان با تأکید بر اینکه شهرستانها نیز باید این سیاستها را جدی بگیرند، اظهار کرد: «در سطح شهرستان، یکی از مهمترین حوزهها، مدیریت مصرف انرژی است. اگر بتوانیم بخشی از نیاز خود را از طریق انرژیهای نو و تجدیدپذیر تأمین کنیم، هم صرفهجویی قابل توجهی محقق میشود و هم از نظر زیستمحیطی و اقتصادی نتایج مثبتی خواهد داشت.» رضایی در ادامه به ضرورت برنامهریزی برای کاهش هزینههای مأموریتهای اداری اشاره کرد و گفت: «یکی از راهکارهای صرفهجویی مدیریت مأموریتهای دستگاههای اجرایی است. در شرایطی که کشور با جنگ اقتصادی روبهروست، نمیتوان هر اداره را موظف کرد که کارمند خود را با خودروی جداگانه به مرکز استان بفرستد. این کار هم هزینهها را افزایش میدهد و هم بهرهوری را کاهش میدهد. در عوض میتوان با برنامهریزی مشترک، خودروها را بهصورت کامل ظرفیتگذاری کرد؛ بهطور مثال یک خودرو مأموریت چند اداره را پوشش دهد و به این ترتیب هم در مصرف سوخت صرفهجویی میشود و هم مدیریت بهتری بر منابع انجام خواهد شد.»
او تأکید کرد: «اگر این رویکرد مشارکتی و مدیریتی در شهرستانها دنبال شود، هم دستگاهها در هزینهها صرفهجویی میکنند و هم به مردم الگویی عملی ارائه میدهند. این همان فرهنگسازی است که رهبری معظم انقلاب بر آن تأکید دارند و امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت پیدا کرده است.»
صرفهجویی در انرژی و هزینهها با مدیریت مأموریتها و ویدئوکنفرانس
فرماندار شهرستان خوانسار نیز با اشاره به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری درباره لزوم کاهش هزینهها در دستگاههای دولتی گفت: «برنامههای دولت در زمینه صرفهجویی به شهرستانها ابلاغ شده و ما در فرمانداری خوانسار نیز این موضوع را بهطور جدی پیگیری میکنیم.» محمدرضا توسلی با تأکید بر اینکه کاهش هزینهها بهویژه در حوزه انرژی از اولویتهای اصلی است، افزود: «یکی از اقدامات مهم، کاهش مأموریتهای اداری به مرکز استان است. تلاش میکنیم بسیاری از جلسات و امور اداری از طریق ویدئوکنفرانس انجام شود؛ اقدامی که هم استانداری بر آن تأکید دارد و هم باعث صرفهجویی در زمان و هزینه میشود.»
او ادامه داد: «در حوزه کاهش مصارف، دستورالعملهای متعددی ابلاغ شده است که در سطح شهرستان نیز اجرا میکنیم. از جمله این اقدامات، کاهش استفاده از کاغذ و جایگزینی آن با مکاتبات الکترونیکی، کاهش استفاده از وسایل نقلیه اداری و نگهداری صحیح از امکانات موجود است.» فرماندار شهرستان خوانسار با اشاره به ضرورت استفاده بهینه از منابع، خاطرنشان کرد: «در هر حوزهای که بتوانیم با مدیریت بهتر از امکانات استفاده کنیم، هزینهها کاهش خواهد یافت. بهویژه در استفاده از وسایلی که مصرف انرژی بالایی دارند، باید نهایت صرفهجویی را داشته باشیم.» توسلی در ادامه گفت: «هدف ما این است که در عین صرفهجویی در هزینههای اداری خدماتدهی به مردم کاهش پیدا نکند، بلکه مراجعهکنندگان با سهولت بیشتری امور خود را انجام دهند و هزینههای اضافی بر دوش آنها تحمیل نشود.» فرماندار شهرستان خوانسار در پایان تأکید کرد: «اجرای این سیاستها یک تکلیف همگانی است و فرمانداری خوانسار تلاش میکند در کنار سایر دستگاههای اجرایی شهرستان، با رعایت الگوی مصرف و استفاده بهینه از انرژی و امکانات، هم در کاهش هزینههای دولت و هم در بهبود خدمات به مردم نقشآفرینی کند.»
نظارت بر خریدهای اداری و جلوگیری از تجملگرایی
فرماندار شهرستان شاهینشهر نیز با بیان اینکه اسراف تنها یک مسئله اقتصادی نیست بلکه پیامدهای فرهنگی و اجتماعی گستردهای دارد، گفت: «پرهیز از اسراف و اصلاح الگوی مصرف، ضرورتی انکارناپذیر برای توسعه پایدار کشور است.»
ناصر اسدی با اشاره به آموزههای قرآن کریم و تأکیدات مقام معظم رهبری در زمینه پرهیز از اسراف، افزود: «در جامعهای که فرهنگ مصرفگرایی رواج پیدا کند، علاوه بر آسیبهای اقتصادی، مشکلات فرهنگی و اجتماعی نیز گسترش مییابد و آینده کشور با تهدیدهای جدی مواجه میشود.» فرماندار شهرستان شاهینشهر همچنین با تأکید بر لزوم توجه به چهار اصلِ مصرف به اندازه، درست مصرف کردن جایگزینی صحیح و اصلاح رفتارهای مصرفی اظهار داشت: «تبلیغات بیرویه و گرایش به تجملگرایی یکی از آفتهای امروز جامعه است که باید با ترویج فرهنگ سادهزیستی اسلامی و مدیریت مصرف در همه سطوح با آن مقابله کرد.»
اسدی در ادامه به اقدامات عملی فرمانداری شاهینشهر در این زمینه اشاره کرد و گفت: «در ادارات شهرستان برنامههایی برای مدیریت مصرف انرژی شامل کنترل جدی برق، گاز و آب در دستور کار قرار گرفته است. همچنین تأکید شده که تمامی واحدهای اداری در استفاده از تجهیزات اداری و خودروهای سازمانی، اصول صرفهجویی را رعایت کنند تا از هزینههای غیرضروری جلوگیری شود.» او افزود: «یکی دیگر از اولویتهای فرمانداری نظارت بر خریدهای اداری است. به همین منظور استفاده از کالاهای لوکس و غیرضروری در سازمانهای دولتی ممنوع شده و خریدها باید بر اساس نیاز واقعی و در چارچوب مقررات صورت گیرد. علاوه بر این، بر استفاده صحیح از اموال عمومی و جلوگیری از هدررفت منابع مالی و مادی نیز تأکید جدی شده است.» فرماندار شهرستان شاهینشهر تصریح کرد: «فرهنگسازی در میان کارمندان ادارات دولتی نیز بخشی از این برنامههاست و دورههای آموزشی در زمینه اصلاح الگوی مصرف برگزار میشود. هدف این است که کارکنان با عمل به آموزههای دینی و الگوگیری از سبک زندگی اسلامی، خود به الگوی صرفهجویی در جامعه تبدیل شوند.» اسدی در پایان خاطرنشان کرد: «همه دستگاههای اجرایی شهرستان موظفند ضمن رعایت صرفهجویی در هزینهها، گزارش اقدامات خود را بهصورت دورهای به فرمانداری ارائه دهند.» به گفته وی، تحقق فرهنگ صرفهجویی و اصلاح الگوی مصرف نه تنها موجب کاهش هزینههای اداری میشود، بلکه الگویی روشن برای مردم در زندگی روزمره خواهد بود.
منبع: روزنامه اصفهان زیبا