وحیده مددی ، به گزارش دیار عالمان ،پرسش بسیار مهم و تاریخی که امروز شبهه جوانان ایرانی شده است این است که ایا اسلام پذیری ایرانیان با زور و شمشیر بوده است؟ پاسخ کوتاه این است:
خیر، همه ایرانیان با زور و جنگ مسلمان نشدند،
در ادامه، به‌طور خلاصه مراحل مختلف آن را توضیح می‌دهم:
۱. فتوحات اولیه و شکست ساسانیان
در قرن ۷ میلادی، سپاه مسلمانان در زمان خلافت عمر وارد ایران شد و با دولت ساسانی جنگید. جنگ‌هایی مثل قادسیه و نهاوند باعث شکست نهایی ساسانیان شد. این مرحله با جنگ و خشونت همراه بود.
۲. تداوم حکومت مسلمانان
پس از فتح نظامی، حکومت اموی و بعد عباسی بر ایران مسلط شدند. در این دوره، اسلام به‌تدریج گسترش یافت، اما اکثریت مردم ایران تا قرن‌ها پس از فتح مسلمان نبودند.
۳. اسلام‌پذیری تدریجی
اسلام آوردن ایرانیان روندی تدریجی، پیچیده و چند‌علتی بود. عوامل زیر در آن نقش داشتند:
تماس‌های فرهنگی و دینی با مسلمانان
مزایای اجتماعی و اقتصادی (مثل معافیت از جزیه)
تلاش علما، صوفیان و دعوت‌گران دینی
نفوذ زبان و فرهنگ اسلامی در ساختار حکومت و آموزش
۴. پایداری فرهنگ ایرانی
با وجود پذیرش اسلام، ایرانیان بخش زیادی از فرهنگ، زبان و هویت خود را حفظ کرده و در شکل‌گیری تمدن اسلامی سهم بزرگی داشتند.
اگر بخواهی، می‌توانم منابع تاریخی دقیق یا آثار پژوهشی معتبر هم معرفی کنم. آیا مایلی بررسی دقیق‌تری روی یکی از این دوره‌ها یا وقایع داشته باشیم؟
ایرانیان اسلام را پذیرفتند و آن را با فرهنگ خود بومی سازی کردند و روند مسلمان شدن ایرانیان با تبلیغ و تجارت و تحولات تدریجی بوده است.
البته قابل ذکر است تا سالها پس از ورود دین اسلام زرتشت و اتشکده به قوت خود باقی بوده است و اکنون نیز پس از گذشت هزاران سال آتشکده زرتشتیان روشن است و این بیانگر این است که اسلام هیچ گاه برای دین ایرانیان با زور و اجبار متوسل نشده است.
فریبا سامانی
