به گزارش دیار عالمان به نقل از صاحب نیوزدر سالهای اخیر روضه های شهر با پدیده ای به نام مهد کودک قرین شده است که بعضی با آن به شدت مخالف اند و آن را توطئه ای از دست های پنهان استعمار و صهیونسیم برای دور کردن کودکان از فضای معطر به نام و یاد اهل بیت می دانند. عده ای معتقدند که حضور کودکان در مجالس عزاداری بزرگسالان به علت عدم تناسب مباحث مطروحه به حال ایشان سودی ندارد لذا خوب است که در آن مجالس نباشند پس به ناچار به مهد بروند.
اما به نظر ما به ضرورت شرایط فرهنگی و اهمیت تشکیل سنگر در جبهه جنگ نرم، این خود فرصت مناسبی است تا به جای تشکیل مهد کودک در محافل عزاداری، خیمه عزاداری ویژه برپا کنیم و با زبانی کودکانه، آن عزیزان را با نام و یاد اهل بیت و فرهنگ اسلام ناب محمدی آشنا کنیم.
از این رو شایسته است که خیمه کودکان در هر محفلی خود به صورت یک طرح جداگانه برنامه ریزی، فضاسازی و اجرا گردد که بی شک جهت اجرای این مهم تشکیل تیم شایسته فکری و اجرایی از اهم مسایل آن خواهد بود.
محورهای اصلی طرح خیمه عزاداری کودک (نوجوان)
هدف برپایی روضه کودکانه است؛ روضه ای که در آن با زبانی مناسب این سن، کودکان را با نام و یاد و فرهنگ اهل بیت آشنا سازیم.
- نام طرح: خیمه عزاداری کودکان (یا خیمه عزاداری نوجوانان) نه مهد کودک
- تشکیل تیم فکری و اجرایی با تخصص علمی و عملی کار با کودک (و نوجوان)
- فضاسازی با دو شاخصه: کودکانه (نوجوانانه) و محرمانه
- حضور کارشناس دینی؛ روحانی و سخنرانی به زبان کودک (نوجوان)
- محتوای غنی اسلامی به زبان کودکانه (نوجوانانه)
- اجرای کارگاههای عملی همگام و همسو با محورهای آموزشی محتوای تعیین شده شامل ساخت سفال، نقاشی، کاردستی، نمایش و…
- مداحی و سینه زنی و عزاداری با نور کم (نه روشنایی زیاد و نه تاریک تاریک) و شعرهای حماسی مذهبی در سطح کودک (و نوجوان)
- پذیرایی سالم اعم از دم نوش یا میوه و خوراکی های سالم و ساده دیگر.
توضیح نام طرح
میان خیمه عزاداری و مهد کودک تفاوت هایی وجود دارد که از آن جمله به موارد ذیل اشاره می گردد:
بار کلمات تشکیل دهنده این دو اسم بسیار بسیار متفاوت است:
– یکی به کودک شخصیت می دهد که عزاداری اباعبدالله را انجام می دهد و یکی کودک را در حد خردسالی که باید از او مراقبت و نگهداری کرد پایین می آورد.
– یکی کودک را نقش پذیر معرفی می کند و یکی منفعل.
– یکی کودک را یار نشان می دهد یکی بار. یاری که هر شب بر سینه می زند و از اعماق وجودش فریاد می کشد: «حسین جان فدایت، فدای بچه هایت» و یکی باری است که والدین از دوش خود بر زمین می گذارند تا بتوانند ساعتی را به تعالی خود اختصاص داده با آرامش خیال در مجلس سخنرانی شرکت کنند.
– یکی به مربی و همراه مسئولیت می بخشد که برای کودک از حسین بگوید با هر زبانی که کودک می طلبد: بازی، سفال، کاردستی، نقاشی و… یکی مربی را خاله می داند که فقط نظاره گر کودک است تا مادرش بیاید و او را ببرد.
– یکی مربی را وامی دارد هر روز با دستی پرتر از دیروز بیاید و تلاش کند که امروز چگونه حسین ابن علی و یاران او را به کودک بشناسانم و محبتش را چون مادر به کام او بریزم و یکی از مربی سلب مسئولیت می کند که حوائجت را درنظر بگیر و ساعتی در این مکان باش که بچه ها بمانند تا والدین بتوانند روضه گوش کنند.
– یکی مربی و دست اندرکاران را وامی دارد که فضای حسینی و عزاداری برپا کنند و هر لحظه حس و حال کودک را در این مصیبت عظما به او یادآوری کنند و یکی موضوع را تا نگهداری کودک، در محیطی که پذیرایی و سرویس بهداشتی دارد تا پدر و مادر با خیال راحت در مجلس مداحی بنشینند تنزل می دهد.
تشکیل تیم فکری و اجرایی با تخصص علمی و عملی کار با کودک (و نوجوان)
با توجه به اینکه خیمه کودکان بنا به شرایط فرهنگی و اهمیت تشکیل سنگر در جبهه جنگ نرم لازم و ضروری است (نه فقط برای کمک به نظم و انظباط مجلس عزاداری بزرگسالان)؛ تشکیل تیم فکری و اجرایی شایسته از طرف مسئولین واجب و از اهمّ واجبات عزاداری است.
– انتخاب نفرات داوطلب برای انجام این مسئولیت باید با محک و سنجش و حتی با درنظرگرفتن عملکرد سالهای گذشته صورت گیرد.
– شایسته است افرادی به عنوان مربی و خادم خیمه عزاداری کودک (نوجوان) انتخاب گردند که علاوه بر علاقه به خدمت در خیمه امام حسین شایستگی علمی و عملی و علاقه مندی به کار با کودک را داشته باشند.
– از روحیه ای شاد و بانشاط بهره مند باشند و فعالیتهای به جا یا بی جای کودک (نوجوان) صبر او را لبریز نکند یا به عبارتی بهتر ظرفیت کار با کودک (نوجوان) را به قدر کافی داشته باشد.
فضاسازی با دو شاخصه: کودکانه (نوجوانانه) و مُحَرَمانه
فضاسازی و مهیا کردن محیط استفاده از بُعد انفعالی در تربیت انسان است؛ تاثیرپذیری به دلیل وجود یک ویژگی خاص در وجود انسان ها است، که همان بعد انفعالی می باشد. این ویژگی انفعالی باعث می شود که از محیط، از جامعه، از انسان های دیگر و از آنچه مشاهده می کند تاثیر بپذیرد.
خداوند در جهان هستی از همین روش استفاده کرده است. بشر زمانی که جهان را مشاهده می کند به یاد خدا می افتد، زیرا خداوند جهان را طوری آفریده که پر است از آثار وجود خداوند و بدون اینکه به انسان ها گفته شود خدائی وجود دارد با مشاهده آثار موجود در طبیعت به این احساس که خدائی وجود دارد پی می برند.
در سراسر قرآن انسان را به مشاهده فراخوانده است. بنابراین باید فضای خیمه عزاداری کودکان رنگ و بوی محرم داشته باشد. در عین حالی که این فضاسازی متناسب با سن کودک باشد دلنشین تر خواهد بود.
حضور کارشناس دینی؛ روحانی و سخنرانی به زبان کودک
این حضور کودک را با کارشناس دینی مأنوس می کند. به آنها یاد می دهد که باید دینش را و آموزه های دینی اش را از چنین مجرایی بگیرد. تجربه می کند که می تواند با مُبلّغ دین اش رابطه داشته باشد بدون واسطه، و بدون واهمه. اعتماد به نفسی که کودک (نوجوان) در برقراری این رابطه احساس می کند حس شیرینی خواهد بود که او را در جوانی و بزرگسالی یاری خواهد داد تا دین را از اهلش بگیرد.
اجرای کارگاههای عملی
اجرای کارگاههای عملی در راستای محورهای آموزشی محتوای تعیین شده شامل ساخت سفال، نقاشی، کاردستی، نمایش و …با محتوای غنی اسلامی است.
با توجه به اینکه زمان برپایی خیمه عزاداری کودکان (نوجوانان) مطابق با زمان برپایی خیمه عزاداری بزرگسالان و این زمان برای کودک طولانی و خسته کننده است، لذا باید در کنار سخنرانی کارشناس دینی، کارگاههای عملی مانند سفال، نقاشی، کاردستی و غیره نیز وجود داشته باشد.
به عنوان مثال در کارگاه سفال با دست، آنها با موضوع «نماز» می توانند افکار و تصورات خود را بسازند. در کاردستی با موضوع «جهاد و مبارزه» پرچم کشورهای در حال مبارزه با استکبار، با موضوع «حماسه» ساخت مَشک حضرت عباس یا نارنجک حسین فهمیده، با موضوع «امانت» ساخت قلک یا صندوق صدقه برای سلامتی امام زمان و… نمونه ای از این پیشنهاد است.
نحوه عزاداری
مداحی و سینه زنی و عزاداری با نور کم (نه روشنایی زیاد و نه تاریک تاریک) و شعرهای حماسی مذهبی در سطح کودک و نوجوان همراه خواهد بود.
شعر در به خاطرسپاری متون نقش بسیار چشمگیری دارد و به همین دلیل در تاریخ ادبیات این مرزو بوم آموزش و شعر بارها و بارها با هم درآمیخته است. آموزش کودکان و نوجوانان بیشتر متأثر از شعر بوده است و به خوبی می توان آن را در حافظه جمعی ملاحظه کرد.
نشاطی که جمع خوانی شعر می تواند ایجاد کند به همراه علاقه فطری کودکان به شعر، افزایش توان یادگیری آنها را به همراه خواهد داشت. خیال انگیز بودن و موسیقایی بودن شعر خستگی را برای کودک و نوجوان در بر نخواهد داشت. کودکان از شنیدن شعر لذت می برند نه به خاطر اینکه با صناعات ادبی آن آشنا هستند بلکه آنها با آهنگ شعر و ریتم موجود در آن به جنبش و جوشش در می آیند و شاد می شوند و در هنگام شنیدن توأم با لذت، مفهوم اشعار را نیز به خاطر می سپارند.
اگر شعر مملو از مفاهیم دینی و تاریخ زندگانی معصومین (ع) باشد این آموزش ماندگار و جذاب به یاد خواهد ماند. پس واجب است که در خیمه عزادارای کودکان (نوجوانان) مداحی با اشعاری متناسب این سن انجام گیرد و بسیار مهم است که مسئولین خیمه حواسشان باشد تاریکی مطلق ایجاد نکنند که باعث ایجاد ترس در بعضی کودکان (نوجوانان) شده، آنها را از چنین فضای معنوی و پرباری بیزار و دور خواهد ساخت. در عین حال با کم کردن نور در فضای عزاداری می توان حس و حال عزای حسینی را بر جلسه حاکم کرد.
پذیرایی
پذیرایی سالم اعم از دم نوش یا میوه و خوراکی های سالم و ساده دیگر خواهد بود.
با توجه به بازه زمانی برگزاری خیمه عزاداری کودک (نوجوان) که مطابق با خیمه عزاداری بزرگسالان است و نیاز جسمی و فیزیکی کودکان (نوجوان) حتما باید برنامه پذیرایی برای ایشان در نظرگرفته شود که باز هم با توجه به اقتضای سنی، توجه بیشتری را می طلبد که نوع پذیرایی هم مناسب عزاداری باشد و هم مناسب سلامت و عادت خوارکی کودک و نوجوان.
این طرح نه فقط برای زمان برگزاری محافل عزاداری محرم است بلکه می توان طرح روضه کودک یا نوجوان را به طور خاص در زمانهایی که مناسب کودک و نوجوان است برگزار نمود. به عنوان مثال برگزاری در بعد از ظهرها (حدود ساعت ۱۵ تا ۱۷) که آنها از مدرسه برگشته اند و نیز خودشان می توانند بدون همراهی پدر و مادر به روضه ای که در حال برگزاری است شرکت کرده، قبل از تاریک شدن هوا به منزل برگردند.
و البته این طرح نه فقط برای مجالس عزاداری که برای محافل جشن و شادی اهل بیت نیز قابل اجرا است.
انتهای پیام/
