به گزارش پایگاه تحلیلی خبری گلپانا [1] شهرستان گلپایگان؛ حدود 12 ساعت قبل بود كه خبري در رسانه‌ها پيچيد: «داعش با خمپاره، حرمين مطهر سامرا را مورد حمله قرار داد كه دو خمپاره به صحن مطهر برخورد كرد.»
بلافاصله بعد از انتشار اين خبر، واكنش‌هاي گسترده‌اي در شبكه‌هاي اجتماعي پديد آمد كه تبعاً بيش‌ترين حجم آن به نگراني شيعيان اختصاص داشت.
با وجود اهميت اين خبر، اعتبار آن از «ادعاي داعش» فراتر نرفت و حتي نشانه‌هاي محكمي وجود دارد كه كذب بودن اين خبر را اثبات مي‌كند. انتظار مي‌رود رسانه‌هاي داخلي نيز در اين مورد، دقت بيش‌تري از خود نشان دهند. هنوز ساعاتي از انتشار اين خبر نگذشته بود كه يكي از مهندسان ايرانيِ فعال در پروژه بازسازي حرمين مطهر امامين عسكريين كه هم‌اكنون نيز در حرم مطهر در حال خدمت است، در گفت‌وگو با خبرنگار شفاف ضمن تكذيب خبر منتشره اعلام كرد: «هيچ خمپاره‌اي به صحن مطهر برخورد نكرده و نبايد فريب جنگ رسانه‌اي و رواني داعش را خورد.»
تحليل رسانه‌هاي عربي نيز همين نكته را مي‌رساند. پيش از بررسي محتواي رسانه‌ها، بايد اين نكته را در نظر داشت كه پس از انفجار حرم مطهر در سال 2007 ميلادي، كمربند امنيتيِ محكم و چند لايه‌اي حرمين مطهر را در بر گرفته است و به جز شيعيان، احدي – حتي نيروهاي امنيتي محلي شهر سامرا و گروه‌هاي مسلح سني وفادار به مالكي (موسوم به بيداري) – حق عبور از اين كمربند و نزديكي به حرم مطهر را ندارد. با توجه به شرائط جنگي كنوني، حساسيت‌هاي امنيتي نيز چند برابر شده و قاطعانه مي‌توان گفت به‌جز شيعيان، احدي – حتي خبرنگاران – نمي‌تواند بدون هماهنگي پيشين (آن هم به صورت كوتاه و موقت) به حريم مقدس سرداب، صحن مطهر و حرمين عسكريين پا گذارد. لذا بجز منابع شيعي، هيچ منبع خبريِ دسته اولي در مورد اماكن مقدس سامرا وجود نخواهد داشت.
با وجود مقدمه فوق، تحليل رسانه‌هاي عربي – اعم از شيعه و غيرشيعه – نيز مي‌تواند ضامن عدم اصابت خمپاره به حرم مطهر باشد. ابررسانه‌هاي عربي – مانند الجزيره، العربيه، الميادين، المنار، ايلاف و… – با وجود اهميت اين خبر و گذشت بيش از 12 ساعت از انتشار اوليه آن، هنوز اين خبر را منتشر نكرده‌اند. حتي در بخش شنيده‌هاي تأييد نشده نيز نمي‌توان رد اين خبر را يافت.
در ميان رسانه‌هاي داخلي عراق نيز اكثر رسانه‌ها خبر ديگري نقل كرده‌اند كه دقت در آن مي‌تواند حقيقت را نمايان سازد. در ميان رسانه‌هاي شيعه يا ملي عراق، سايت‌هاي الإستقامة، يوم الثامن، صوت الجالیة العراقية، عين العراق، الخبر، واي نيوز و الأخبارية خبري در اين مورد منتشر نكرده‌اند!
پايگاه خبري كنوز ميديا از اصابت دو خمپاره به خانه‌هاي جنب حرم مطهر عسكريين خبر داده است. پايگاه خبري «النون» نيز اعلام كرد دو خمپاره به «محوطه داخل كمربند امنيتي، اما خارج از حرم» خبر داده است. اين منبع خبري اعلام كرده دست كم 13 نفر در اثر اين حمله، كشته و زخمي شده‌اند. سايت خبري «المسلة» نيزاز اصابت 4 خمپاره به حرم خبر داد و حتي مدعي شد دو خمپاره به «كفشداري صحن» برخورد كرده است. پايگاه خبري «الوطن» از شليك شش خمپاره در نزديكي حرم مطهر عسكريين خبر داده و ادامه داده كه سه خمپاره به ورودي صحن مطهر برخورد كرده است. «البراثا» نيز در خبري كوتاه از اصابت سه خمپاره به «محوطه حرم عسكريين» خبر داده و در خبر تكميلي خود اعلام كرد در اثر اين حمله خمپاره‌اي، يك نفر شهيد و 23 نفر زخمي شده‌اند. «فرات نيوز» نيز به نقل از شاهدان عيني اعلام كرد تعدادي خمپاره به نزديكي حرم مطهر عسكريين برخورد كرده‌اند؛ اما «تأكيد مي‌شود» هيچ گونه آسيبي به حرم وارد نشده است. پايگاه خبري «الأنبا» نيز از اصابت 4 خمپاره به نزديكي كفشداري صحن خبر داده است. شبكه ماهواره‌اي العراقيه نيز از اصابت 6 خمپاره به محوطه حرم خبر داده است و مدعي است دو خمپاره به داخل صحن برخورد كرده است. پايگاه خبري «شفق نيوز» هم از اصابت موشك‌ه به نزديكي حرم عسكريين خبر داده است.
شبكه ماهواره‌اي الإتجاه در اين مورد خبري را منتشر نكرده است. شبكه‌هاي ماهواره‌اي «البغدادية» و «التغيير» كه اصلي‌ترين شبكه‌هاي ماهواره‌اي مخالفان مالكي (وابسته به عشائر مسلح ضد مالكي) مي‌باشند از درگيري مسلحانه در نزديكي حرم مطهر خبر داده‌اند، اما خبري در مورد حمله خمپاره‌اي به داخل حرم منتشر نكرده‌اند. البته شبكه «البغدادية»، خبر شبكه «العراقية» را تأييد كرده است.
در توئيتر نيز اخبار ضد و نقيضي در اين مورد منتشر شده است. صفحه رسمي داعش در «استان صلاح الدين» و صفحه غيررسمي داعش در «شهر سامرا» از حمله خمپاره‌اي به حرم خبر داده‌اند؛ اما در مورد محل اصابت و تلفات آن تنها به اخبار «البراثا» و «العراقية» استناد كرده‌اند. اما كاربري به نام «ابو أنس العراقي» كه خبرنگار حامي داعش در شهر سامراست در خبر خود به نقل از شاهدان عيني نوشته است: «خانه‌اي چسبيده به سرداب مطهر كه استراحتگاه مدافعان حرم عسكريين بوده مورد اصابت حملات خمپاره‌اي قرار گرفته است.»
در مجموع، مطابق داده‌هاي خبريِ فوق، به نظر مي‌رسد در اين حمله، تلفاتي به حريم مطهر عسكريين و سرداب مطهر وارد نشده است؛ اما محوطه داخل كمربند امنيتي آسيب جدي ديده كه به شهادت يك نفر و زخمي شدن 23 نفر انجاميده است. اگر حرم مطهر هدف حمله قرار گرفته بود، اين خبر در صدر اخبار جهان عرب مي‌نشست؛ اما ابررسانه‌هاي عربي در اين مورد سكوت كرده‌اند. همين نكته نشان مي‌دهد اهميت اين خبر به مراتب پايين‌تر است و لذا محدوده داخلي حرمين (اعم از ساختمان، صحن و سرداب مطهر) آسيب نديده‌اند. ضمن اين‌كه در ميان منابع مختلف خبري، تنها «العراقية» به صراحت و «المسلة» به تلويح از اصابت خمپاره به داخل صحن خبر داده‌اند. خبر المسلة، لزوماً در بردارنده اصابت خمپاره به داخل صحن نيست و لازم است مترجمان ايراني در اين مورد بيش‌تر دقت كنند. المسلة به اصابت خمپاره‌ها در «كفشداري» در «ورودي حرم» خبر داده است و لزومي ندارد كه كفشداريِ مربوطه، ورودي به ساختمان حرم باشد.
گفتني است در سال 2007 در پي تخريب بارگاه مطهر عسكريين در سامرا، جنگ شديد و خونين فرقه‌اي در عراق راه افتاد كه به كشته شدن صدها نفر و تخريب دست كم 9 مسجد انجاميد كه اوج اين درگيري‌ها در شهر بغداد بود. پس از آن درگيري‌ها، دولت عراق با مشاركت آمريكا اقدام به تفكيك محلات داخل بغداد كرد و با كشيدن ديوارهاي بتني به ارتفاع 2 متر، براي نخستين بار پايتخت ديرين خلافت اسلامي را به محلات شيعه‌نشين، سني‌نشين و مختلط تقسيم كرد. نتيجه اين تقسيم‌بندي به صورتي بود كه ده‌ها هزار عراقي ساكن بغداد مجبور به مهاجرت به محله‌هاي ديگر يا خروج از بغداد شدند. درگيري خونين شيعه و سني، با وجود دخالت مستقيم نيروهاي امنيتي و نظامي عراق و آمريكا تداوم داشت تا اين‌كه مرجعيت عام شيعه، آيت الله سيستاني طي يك پيامي اعلام كرد «نگوييد اهل سنت برادر ما؛ بلكه [در حكم] “جان” ما يا “خود” ما هستند» (لا تقولوا اخواننا السنة، بل قولوا أنفسنا أهل السنة) اين پيام به منزله آبي بر آتش، توانست بحران را خاموش كند.